كونگرێ‌ 4 ێ‌ میزوبوتامیا ل ئامه‌دێ‌

ل ئێڤاره‌یا روژا 7-6 ل ته‌نشت كه‌لها ئامه‌دێ‌ رێ‌ و ره‌سمێن ڤه‌كرنا چاره‌مین كونگرێ‌ میزوبوتامیا هاته‌ ڤه‌كرن ب ئاماده‌بونا به‌رێز ( ئوسمان بایده‌میر ) سه‌روكێ‌ شاره‌وانیا ئامه‌دێ‌ و د. (ئاده‌م ئاجكرام ) وه‌ك سه‌روكێ‌ كونگرێ‌ 4 هژماره‌كا نوشدارا نێزیكی ( 320 ) نوشدار پشكداری دكونگریه‌دا  گوت :دچاره‌مین كونگرێ‌ خودی ئه‌م ب هیڤی و ئومێدین كو زمانێ‌ كوردی پاشه‌روژه‌كا گه‌شی ل پێشێیه‌ ژبه‌ركو ل ئامه‌دا كه‌ڤنار و پێش هزار سالا كو دیروكا خو هه‌بویه‌ سوباس بو سه‌روكێ‌ شاره‌وانیێ‌ ئه‌ڤ جهێ‌ كه‌نار بو مه‌ ئاماده‌كریه‌ , ئه‌ڤه‌ چه‌ندین ساله‌ كو شه‌ر و پێدادان لسه‌ر ملله‌تێ‌ كوردا به‌رده‌وامه‌ ئه‌ز باوه‌رم كو هین هیڤیا ڤی ملله‌تینه‌ , كونگرێن مه‌ ببیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ ئاشتی بوونێ‌ و پێكڤه‌ ژیانێ‌ , ئه‌ڤ كونگره‌ پشته‌ڤانه‌ ژبو یه‌كێتیا نوشدارێن كورد ل جیهانێ‌ , مێژویا ڤی كونگره‌ی دزڤریته‌ ڤه‌ بو سالا 2008 ده‌ما هنده‌ك نوشدارێن كورد ل وه‌لاتێ‌ ئه‌لمانیا دگه‌ل ئاخڤتن لدوور گرێدان گونگره‌ی مه‌ سه‌ره‌دانا كوردستانا باشور ئه‌وان پشته‌ڤانیا مه‌كر و هیڤیا مه‌نه‌ وه‌زاره‌تا ساخله‌میا هه‌رێمێ‌ و زانكویا دهوك و هه‌تا نوكه‌ یا به‌رده‌وامه‌ وسه‌كه‌ڤتن بو هه‌میا .
ئوسمان بایده‌میر سه‌روكێ‌ شاره‌وانیا ئامه‌دێ‌ گوت : ئه‌ڤرو ئه‌ز گه‌له‌ك كیڤ خوشم ب ئاماده‌بونا هه‌وه‌ و نوكه‌ گه‌له‌ك تشت هه‌نه‌ د دلێ‌ مندا دكه‌لن ئه‌ڤرو بو هه‌وه‌ بێژم لێ‌ مخابن مخابن روژ به‌روه‌و ئاڤابوونه‌ لێ‌ ئینشائه‌لله‌ هه‌ر ئاڤابونه‌كێ‌ روژهه‌لات دیڤدایه‌ و شه‌قه‌كا دی دێ‌ هه‌لێت ل سه‌ر ئاخا كه‌ڤنار ئاخا میزوبوتامیا راسته‌ ئیرو رونیبیت و جارنه‌كادی شه‌قا خو لسه‌ر ئاخا كه‌ڤنار  به‌لاڤكه‌ت راسته‌ ئه‌ڤرو عه‌ورێن تاری لسه‌ر ئاخا پیروز داگرتیه‌ گوره‌ گورێ‌ دكه‌ن لێ‌ ب ئێكبوونێ‌ و خه‌باتێ‌ ئه‌ڤ عه‌رێن تاری به‌لاڤدبن , نوكه‌ نوشدارێن مه‌ ئینان زمان چه‌وا نوشدارا ده‌رمان ژ چاره‌سه‌ریا نه‌خوشا , ئه‌ڤ ئاخا كو كه‌ڤنار یا حه‌كیم و لوقمانا ده‌رمانه‌, لێ‌ لمن بپرسن ژبو كوردا دوو تشت هه‌نه‌ بتنێ‌ ئێك ژ وان زمانه‌ یا دژی تفاق زمان بپشگریا هه‌می گه‌لی و پشته‌ڤانیا هه‌می حزب و لایه‌نێن سه‌روك و سه‌روكاتێن هه‌می كوردا , ئه‌ڤ كونگره‌ بناغه‌كه‌ بو ڤێ‌ تفاقێ‌ .
د. نزار عصمت سه‌روكێ‌ شاندێ‌ نوشدارێن به‌شدار دكونگره‌یدا گوت : ماڤایه‌ هه‌ره‌گرنگ ئه‌وه‌ كونشدارێن كورد ل هه‌می دونیایێ‌ دێ‌ هه‌نیاسین په‌یدا بیت و گوهورینا زانستا نوشداری دگه‌ل وان دێ‌ هێته‌ ئالوگور كرن , ژدهوكێ‌ نێزیكی ( 60-70 ) نوشداریه‌كا به‌شداریه‌كا  ئه‌كیڤ بوو نێزیكی (6-7 )  بوینه‌  ڤه‌كولین هه‌بوینه‌, هه‌روه‌سا چێكرنا گروپێن كاری و بیركرن ل چێكرنا ڤه‌كولینا كوردستانا باكور دگه‌ل كوردستانا باشور پێكڤه‌ داكو بگه‌نه‌ ئه‌نجامێن باش , پێشبینی دهێته‌كرن كو ل سلێمانیێ‌ بیت یێ‌  پێنجێ‌ لسه‌ر كیمابارا حه‌له‌پچه‌ بیت ئه‌وا هاتیه‌ بكارئینان دژی كورد ل لوێرێ‌ ژلایێ‌ رژێما سه‌دام یا گور به‌گور و هه‌روه‌سا سه‌ره‌دانا حه‌له‌پجه‌ بهێته‌كرن , من باوه‌ره‌ ئه‌ڤ كونگره‌ دێ‌ پتر به‌ربه‌لاڤ بیت ژبلی دهوك و ئامه‌د و هه‌ولیر به‌لكی بیته‌ نوتویی و زانستی .
پریڤیسور ( حسێن به‌گداش ) زانكویا هه‌نوڤه‌ر ل ئه‌لمانیا گوت : دكونگرێ‌ ئێكێدا ئه‌م بترس بوین و ل وه‌لاته‌كیدا كو زمانێ‌ كوردی قه‌ده‌غه‌ بو مه‌ كونگره‌ به‌ست , مه‌ گوت دێ‌ كونگره‌كێ‌ زانستی چێكه‌ین ئه‌م نه‌دوێرنین بیژین كونگره‌ دێ‌ بزمانێ‌ كوردی بیت كو ئه‌ڤ زمانه‌ یێ‌ قه‌ده‌غه‌ بوو , ده‌ما كونگره‌ مه‌ روژا ئێكێ‌ خلاس بووین مه‌ گوت روژا دوویێ‌ دێ‌ مه‌ هه‌میا دێ‌ گرن و زیندانێدا كه‌ن پولیس 24 ده‌مژمێرا زێره‌ڤانی دكرن وبكامیرا زێره‌ڤانی لمه‌ دكرن و ئاسایشا وان دناڤ مه‌دا بوو , ئه‌ڤێ‌ چه‌ندێ‌ هێز دامه‌ و هه‌تا نوكه‌ ئه‌م به‌رده‌وامن . دزانن كو ئه‌ڤ كونگره‌ هه‌یه‌ و روژ بو روژ ئاستێ‌ زانستێ‌ ئه‌م به‌رز بكه‌ین ل كورستنانێ‌ .
د. له‌زگین ژ وه‌زاره‌تا ساخله‌میا هه‌ولێرێ‌ پشكا پلان دانانێ‌ گوت : هه‌ر وه‌لاته‌كی پلانه‌كا خو هه‌یه‌ ژ به‌ر چه‌ند ئه‌گه‌را وه‌ك جوگراڤیا وێ‌ و هه‌وایێ‌ وێ‌ و جوگراڤیا وه‌لاتێن جیرانێ نوێ‌ ودیروكا وێ‌ چیه‌ هنده‌ك ئارمان مه‌ بو خو هه‌لبژار تینه‌ زور دیرن ژ كه‌لتورێ‌ مه‌ وه‌كی كو دێ‌ كوردستانێ‌ كه‌ینه‌دوبه‌ی , وه‌كی هین دزانن كو دوبه‌ی وه‌لاته‌ك بێ‌ ئاڤ بێ‌ ئیمكان بێ‌ ئه‌رده‌كێ‌ بچویك باشیا وێ‌ ئه‌وه‌ كو كه‌ڤتینه‌ دناڤبه‌را چه‌ند وه‌لاتێن نه‌زان وه‌كی ئیران عیراق بو خو كرنه‌ جهێ‌ بازرگانی و گه‌شت و گوزارێ‌ ئه‌ڤه‌ هه‌می ژی لسه‌ر ده‌راڤێ‌ گازی ب به‌لاش حه‌یڤه‌ كو كوردستان دشێت به‌س چلێ‌ وێ‌ بكه‌ن كاغه‌ز و بڤروشن وتێرا هه‌می روژهه‌لاتا ناڤین بكه‌ت , لڤێره‌ ئاخڤتنه‌كا دامه‌زرێنه‌رێ‌ كومپانیا دایوو یا كوری دینته‌بیرا من دپه‌رتوكه‌كا ویدا كو من یا كریه‌ كوردی كرمانی ( ئاج ژ زێری پتره‌ ) دبێژیت چ تشته‌ك دلێ‌ من نائێشینت ده‌ما ئه‌ز دیمه‌نكێ‌ جحێله‌كێ‌ په‌یكه‌ڤتی دبینم دشیاندایه‌ بیته‌ بیكاسویه‌ك خه‌ما دخوت ده‌ما دبێژیت بوچی ئه‌ز نه‌ بومه‌ مه‌رادونا ( مردونا ) دشێت بیته‌ بیكاسیو به‌س بخه‌له‌تی و خه‌یالا وی تشته‌كێ‌ دیه‌ كو بكێر من ناهێت كو ببیته‌ یاریكه‌ره‌كێ‌ توپانێ‌ له‌ورا ئه‌مژی گه‌له‌ك جارا مه‌ لكوردستانێ‌ شیانێن كه‌سایه‌تی و جوگرافی و زه‌نگینا وه‌لاتێ‌ مه‌ ب ئاڤێ‌ و دار و باری و هنده‌ك تشت مه‌ یێت كرینه‌ ئارمانج راستی وه‌ك ئه‌و نمونا من گوتی ئه‌وێ‌ لسه‌ر عه‌ره‌بانێ‌ یێ‌ په‌یكه‌ڤتی ..
 د. باریوس ژكوردستانا روژئاڤا به‌رلین گوت : ڤه‌كولینا من لسه‌ر ده‌ڤ و دادانا بو كو چه‌وا كولبونێن ده‌ڤ و دنان چێدبیت و رێكێن خوپاراستنێ‌ و چه‌وانیا چاره‌سه‌ركرنا وان دبیت , لسه‌ر باشترین رێكێن كو نوكه‌ ل وه‌لاتێ‌ ئه‌ز تێدا دژیم بو هه‌ڤالا من رونكر  هه‌می ئاخڤتنا من بكوردی بوو ..
د. عبدالله‌ سعید گوت : ژبه‌ر هه‌بوونا سه‌نته‌ره‌كێ‌ تایبه‌تمه‌ند ل پارێزگه‌ها دهوك بو شوشتن و چاندنا گولجیسكا لڤێره‌ كاره‌كێ‌ هه‌ڤپشك دهێته‌ ئه‌نجامدان دناڤبه‌را نوشدار و كارمه‌ندێن ساخله‌میێ‌ وه‌ك تیم كارده‌كه‌ن هه‌ ژسالا 2004 وه‌ره‌ نێزیكی ( 200 ) حاله‌ت هاتینه‌ چاندن چ ل كوردستانێ‌ و عیراقێ‌ و كوردستانا باكور 38 حاله‌ت هه‌بوون و رێژا سه‌ركه‌ڤتنێ‌ نێزیكی 80-90 % حه‌ڤتیانه‌ 2-3 چاندن و ئه‌ڤ كاره‌ بێ‌ به‌رامبه‌ره‌ ..
د.عایشا جه‌نگیز تایبه‌تمه‌ندا خوارن و ڤه‌خوارنێ‌ ل ئیسته‌نبولێ‌ بابه‌تێ‌ من لسه‌ر خوارن و ڤه‌خوارنا قوتابیا بوو كو ئه‌ڤه‌ 26 ساله‌ ئه‌ز وه‌ك نوشدارا خوارن و ڤه‌خوارنێ‌ , بومه‌ وه‌ك نوشدار زور یا گرنگه‌ كو زاروك ده‌ما قه‌له‌ودبیت بوچی كو قه‌له‌وی دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ چه‌ند نه‌خوشیا بو زاروكی وه‌كی نه‌خوشیا دلی و فیشارا خوینێ‌ و بهێن ته‌نگی و هتد. داخوازیا من ژ دایك و بابانه‌ و ماموستایا كو به‌رێ‌ خو بده‌نه‌ زاروكا چه‌وا وه‌رار و گه‌شه‌كرنا یا چه‌وایه‌ , زاروكێ‌ خو به‌ن ده‌ڤ نوشدارێ‌ زاروكا و لدیڤدا به‌نه‌ جه‌م نوشداری خوارن و ڤه‌خوارنێ‌ نوشدارێ‌ خوارن و ڤه‌خوارنێ‌ كارێ‌ وان گه‌له‌ك جیاوازه‌ بو زاروكی ئه‌و دزانن كا زاروك یێ‌ قه‌له‌وه‌ یان یێ‌ زه‌عیفه‌ , كارێ‌ مه‌ ئه‌وه‌ كو چ ده‌م زاروك خوارنێ‌ بخوت و چه‌ندێ‌ بخوت و چ جورێ‌ خوانێ‌ بخوت ..
د. فیان تایبه‌تمه‌ندا ساخله‌میا ده‌روونی گوت : لسه‌ر ئه‌وان زاروكا بوو یێن توشی نه‌خوشیا ئوتیزمێ‌ بووین ل پارێزگه‌ها دهوك سالوخه‌تێن ڤان خیزانا چنه‌ مه‌ره‌ما من ئه‌وه‌ كو مه‌ چه‌ند زاروك هه‌نه‌ و چاره‌سه‌ریا پێتڤی چنه‌ و هاریكاریا حكومه‌تاهه‌رێمێ‌ بو زاروكا كو مه‌ ل دهوكێ‌ رێژه‌كا گه‌له‌ك هه‌یه‌ و پێتڤی ب هاریكاریێ‌ نه‌ و ئه‌ڤ ڤه‌كولینه‌ بهاریكاریا كومه‌لا ئاسك هاتبو به‌رهه‌ڤكرن هه‌روه‌سا هاریكاریا ڤێ‌ كومه‌لێ‌ بهێته‌كرن و ئه‌گه‌ر چاره‌سه‌ریا ڤان زاروكا هاتكرن دبیت ڤه‌گه‌رن وه‌كی زاروكێن نورمال
لسه‌ر رێژا مرنا زاروكا ل یه‌كه‌یا چر ل نه‌خوشخانا ئازادی ل دهوكێ‌ كو رێژا وان یا زوره‌ ئه‌گه‌رێن مرنا وان دزورن وه‌كی چاڤدێریا مالباتا زاروكا و چاڤدێریا دوگیانیێ‌ و وچاڤدێریا ته‌نگاڤیا زاروكبوونێ‌ و زو ده‌م هاتنا زاروكی لسه‌ر دونیایێ‌ یه‌ ئامیرێن خزمه‌تێن ڤێ‌ یه‌كه‌یێن به‌لكی مه‌ هنده‌ك هه‌ن لێ‌ نه‌ ل ئاستێ‌ پێدڤینه‌ و مه‌ هنده‌ك پێشكه‌ڤتن هه‌نه‌ .
پشتی روژا سیێ‌ ب دوماهی هاتی بسه‌ركه‌ڤتیانه‌ و ڤه‌كولینێن هاتینه‌ ئاماه‌كرن دماوێ‌ ( 3 ) روژا هه‌ر ژ درێژیا روژێ‌ بوڤێ‌ مه‌ ره‌مێ‌ هه‌می هاته‌ خواندن ژ لایێ‌ به‌شداراڤه‌ و گه‌نگه‌شه‌ لسه‌ر هاتینه‌ كرن وگه‌هشتینه‌داویا ڤێ‌ كونگره‌ی هیڤی خوستن كو كونگرێ‌ پێنچێ‌ ژی ل كوردستانا ئازاد ل باژێرێ‌ سلێمانیێ‌ بهێته‌ ئه‌نجامدان ....