تایبه‌تمه‌ندێن ده‌روونی ل دهۆكێ تێبینیان ل دۆر قانوونا ساخله‌میا ده‌روونی ئاراسته‌ی په‌رله‌مانێ كوردستانێ دكه‌ن
هاتیه بلاڤکرن روژا دوو شه‌مبێ, 12 چریا دووى 2012 - 1:50pm
ل سه‌نته‌رێ ساخله‌میا ده‌روونی ل دهۆكێ دوهی وركشوپه‌ك هاته رێكخستن و تایبه‌تمه‌ندێن ساخله‌می و زانستێ ده‌روونی و یاسازانان پشكداری تێدا كر و پتری 50 تێبینیان ئاراسته‌ی په‌رله‌مانێ كوردستانێ كرن كو ب دیتنا وان كێماسینه و پێدڤیه بهێته راستڤه‌كرن.
د.جیهان ئیسماعیل ئه‌نداما لیژنا ساخله‌میێ ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ دیاركر كو وان دڤێت مفای ژ تێبینی و پێشنیازێن بسپوران ببینن ژبه‌ركو ئه‌و تایبه‌تمه‌ندێن ده‌روونی و قانوونی نه و ئه‌و دشێن مفای ژ شاره‌زایا وان وه‌ربگرن بۆ پێشڤه‌برنا قانوونا ساخله‌میا ده‌روونی و گۆت: مه دڤێن پرۆژه یاسایه ژلایێ حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بۆ په‌رله‌مانێ كوردستانێ هاتیه ئاراسته‌كرن و به‌حسێ چاوانیا سه‌ره‌ده‌ریێ ژلایێ قانوونی ڤه ل گه‌ل نه‌خۆشێن ده‌روونی و نوشدارێن بسپور و سه‌نته‌رێن تایبه‌تمه‌ند بهێته كرن، هه‌روه‌سان دیاركر هه‌كه پرۆژه بۆ یاسا دێ ده‌زگه‌هه‌ك هێته پێكئینان و صندوقه‌ك هێته دروستكرن بۆ هاریكاریا لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار ب نه‌خۆشیێن ده‌روونی.
د.نزار عصمه‌ت رێڤه‌به‌رێ گشتیێ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ دیاركر كو وورك شووپ ژ بۆ هندێ بوویه پێداچوون ل یاسا ساخله‌میا ده‌روونی بهێته كرن به‌ری بهێته په‌سه‌ندكرن و داكو خال خال بهێته خواندن و بسپورێن ده‌روونناسی و ڤه‌كوله‌رێن جڤاكی و راوێژكار و رێبه‌رێن ده‌روونی و یاسازان پێكڤه تێبینی یێن خوه ل سه‌ر دیاربكه‌ن و راپۆرته‌كێ ئاماده‌بكه‌ن كو بهنێرن بۆ په‌رله‌مانی داكو ل به‌رچاڤ بهێته وه‌رگرتن، هه‌بوونا یاسایه‌كێ وه‌كو دستووره‌كی یه بۆ كارێ ساخله‌میا ده‌روونی و دیسان گرنگیدانه ب وی واری ، ساخله‌میا ده‌روونی ل ده‌مێن درێژ ل پشت گوه هاتبوو هاڤێتن و گرنگی بۆ نه‌بوویه و ژ براهیێن كاری ژی نه‌بوویه، چونكو گه‌له‌ك كێماتیێن دی د وارێ ساخله‌میێ دا هه‌بوون و هه‌بوونا ڤێ یاسایێ دێ هه‌یكه‌لیه‌كێ دروست كه‌ت و شێوازێ رێڤه‌چوونا كاری دێ ده‌ستنیشان كه‌ت.
هه‌روه‌سان دیاركر كو ئه‌ڤه نێزیكی دو سالانه گه‌نگه‌شه ل سه‌ر دهێنه كرن و پشته‌ڤانیه‌كا زور یا هه‌ی و هه‌كه ب وێ گه‌رمیێ بیت دێ گه‌هیته په‌رله‌مانی و هێته په‌سه‌ندكرن.
د.په‌رجان هاشم ئاكره‌ی تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خۆشیێن ده‌روونی و بڕیارده‌رێ ورك شۆپا كو دوهی 10/11/2012 ل سه‌نته‌رێ ساخله‌میا ده‌روونی هاتیه برێڤه‌برن دیاركر كو پشتی وان هه‌موو قانوون گه‌نگه‌شه‌كری، ل هه‌ر ماده‌یه‌كی وان چه‌ند خال ده‌ستنیشانكرینه و گۆت: ژ تێبینیێن مه ئه‌وبوون كو مافین نه‌خۆشی ب تایبه‌ت مافێن زارۆیان كێم هاتینه به‌حسكرن و چاره‌سه‌ریا ده‌روونی هه‌ر نه‌هاتیه به‌حسكرن و سزا بۆ كه‌سێن پێگیریێ نه‌كه‌ن یان مافی نه‌خوشی دخوون نه‌هاتینه دانان.
هه‌روه‌سا دیاركر ژی كو تشتێ گه‌له‌ك ل سه‌ر راوه‌ستاین ئه‌وبوو كا چاوا نه‌خۆش دێ هێته نڤاندن و هه‌كه نڤاندنا وی یا پێگیر بیت دێ چاوا بیت و دێ چاوان چاره‌یا وی هێته كرن، د.په‌رجان گۆتژی: گه‌له‌ك كه‌س هه‌نه گه‌ڤ ل سه‌ر ژیانا وان هه‌نه و مه‌ترسی ژی هه‌نه و ل ڤێرێ رۆلێ لیژنێن نوشداری و قازی و دادگه‌هێ نه‌هاتیه به‌حسكرن كا چاوان سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل وان كه‌سان بكه‌ن و گۆت: مه پێدڤی ب رازه‌مه‌ندیێ هه‌یه و دیسان ل قانوونێ نه‌هاتیه دارێتن ئه‌و كه‌سێن تاوانبار چاوا سه‌ره‌دانا ده‌زگه‌هێن ساخله‌میا ده‌روونی بكه‌ن و كا چه‌ند نه‌خوشیا وان بوویه هانده‌ر كو ئه‌و تاوانێ بكه و رازیبوونا كێ بۆ دڤێت هه‌تا چاره‌دكه‌ن.
د.په‌رجان دیاركر كو وان پتره 50 تێبینی و پێشنیاران ئاماده‌كرینه و دێ ئاراسته‌ی په‌رله‌مانێ كوردستانێ كه‌ن بۆ پتر ل سه‌ر راوه‌ستانێ به‌ری ببیته قانوون.
د.محه‌مه‌د سه‌عید مزویری، تایبه‌تمه‌ندێ زانستێ ده‌روونی یا باش ئه‌وه ده‌مێ قانوونه‌ك دهێته دارێشتن ره‌ئیا بسپوران بهێته وه‌رگرتن داكو یاسایه‌كا گونجای بۆ كارێن هاتیه دارێشتن باشتر بیت، ئه‌ڤ یاسایه ده‌مێ دانوستاندن دهێته كرن ژلایێ پراكتیكی دێ زه‌نگین بیت ب هزرێن بسپوران و گۆتژی: ساخله‌میا ده‌روونی یا گرێدایه ب دایك و باب و خێزانێ ب گشتی و دیسان هه‌وو ده‌زگا ژی پێڤه گرێداینه، له‌ورا پێدڤیه گرنگی ژ بۆ هه‌بیت و قانوون ژی بهێته دارێتن بۆ به‌رچاڤكرنا رۆلێ ده‌زگه‌هان و به‌رپرسیاریا نوشدار و په‌رستاران و هه‌موو كارمه‌ندێن ڤی واری داكو خزمه‌تا گشتی یا وه‌لاتیان بهێته كرن و گۆت: رێكخستنا رۆلێ هه‌ر كه‌سه‌كی ل ده‌مێ كاركرنێ دێ بیته هانده‌ر كو چو ئاریشه ل ده‌مێ بجهئینانێ په‌یدانه‌بن.
د.عه‌دنان ئه‌سعه‌د تایبه‌تمه‌ندێ ساخله‌میا ده‌روونی دیاركر كو وان هنده‌ك تێبینی ل سه‌ر وی پرۆژه قانوونێ هه‌نه و گۆت: ئه‌م دبینین ساخله‌میا ده‌روونی ژ وێ چه‌ندێ پتره كو ئه‌م دبینین مادێن وان تێدا و گۆت: ماده‌یێن وان پتر گرێدای چاڤدێریێ بوون و چاره‌سه‌ریا نه‌خۆشێ ده‌روونی، ساخله‌میا ده‌روونی ئه‌م تێدگه‌هین خوپاراستن پاشی چاره‌سه‌ری و دووباره ڤه‌ژاندن و پشتی هینگی به‌رده‌وامبوونا وێ و خالا سه‌ره‌كی یا مه ئه‌م وه‌سا تێدگه‌هین كو گه‌له‌ك ماده ژ ڤێ قانوونێ د كێمن.
هه‌روه‌سان قانوون ته‌كه‌زێ ل سه‌ر وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو سزا بۆ نوشدارێ ده‌روونی هه‌نه و ل به‌رامبه‌ر وێ چه‌ندێ چ ئه‌حكام تێدا نینن كو پشته‌ڤانی بن بۆ نوشدارێن ده‌روونی كو خه‌لكه‌ك وی كاری بكه‌ت . هه‌روه‌سا هه‌تا راده‌یه‌كێ مه‌زن ده‌وروبه‌رێن نه‌خوشی چ گرنگی ژێرا نه‌دایه و هه‌تا نوكه جڤاكێ مه یێ وه‌سانه كو ده‌روبه‌رێن نه‌خوشی كارتێكرنا خوه گه‌له‌ك یا ل سه‌ر نه‌خوشی هه‌ی و تێبینیا مه یا دووماهیێ ئه‌ڤ قانوونه بۆ هنده‌ك ده‌زگه‌هان یا دانایكو نوكه هه‌تا راده‌یه‌كی ل ده‌ڤ مه نینن.
ئه‌ڤ مالپه‌ره فرێکه
