دهێته‌ داخوازكرن قانوونه‌كا تایبه‌ت بۆ به‌رهنگاربوونا كه‌رستێن بێهوشكه‌ر ل كوردستانێ‌ هه‌بیت

رۆژا جیهانی یا به‌رهنكاربوونا كه‌رستێن بێهوشكه‌ر ل سه‌نته‌رێ‌ ساخله‌میا ده‌روونی سه‌ر ب رێڤه‌به‌ریا گشتی یا ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ ڤه‌ هاته‌ ساخكرن و تێدا ژماره‌كا ده‌روونناسان پشكداری كر ل دۆر چاوانیا سه‌ره‌ده‌ریكرنا وان ل گه‌ل كه‌سێن تووشی كه‌رستێن بێهوشكه‌ر دبن.
د.نزار عسمه‌ت، رێڤه‌به‌رێ‌ گشتیێ‌ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهوكێ‌ دیاركركو كوردستان جهه‌كێ‌ جوگرافی یێ‌ هه‌ستیاره‌ و پێدڤیه‌ گرنگی ب كه‌رستێن بێهوشكه‌ر بهێته‌ دانان و گۆت: گه‌له‌ك جاران هه‌رێما كوردستانێ‌ بوویه‌ رێیه‌كا بازرگانیكرنێ‌ ب ڤی كه‌رسته‌ی ئه‌ڤجا چ ژئاسیا یان ئۆروپا بهێت و ئه‌ڤه‌ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ هندێ‌ كو گه‌له‌ك ژخه‌لكێ‌ مه‌ روو ب رو ڤان كه‌رستان دبن.
دیاركر ژی كو تووشبونا ڤێ‌ دیاردێ‌ مه‌ترسیێن زور هه‌نه‌ ژ هه‌رلایه‌كی چ ساخله‌میا له‌شی و ده‌روونی یان جڤاكی بیتن، وگۆت: چ ئامارێن دروست ل به‌رده‌ستێ‌ مه‌ نین، تنێ‌ ئه‌و هژمار هه‌نه‌ ئه‌وێن بۆ چاره‌سه‌ریێ‌ قه‌ستا ده‌زگه‌هێن ساخله‌میێ‌ دكه‌ن.
ل دووڤ گۆتنێ، رێڤه‌به‌رێ‌ گشتیێ‌ ساخله‌میێ‌ كو ل سالا 2007 رووپیڤانه‌ك ل سه‌ر ئاستێ‌ هه‌موو عێراقێ‌ و كوردستانێ‌  هاتبوو كرن و دیاربوو كو رێژا وێ‌ 2% خه‌لك ڤان كه‌رسته‌یان ب كاردئینن و هنده‌ك تووشی ئیدمانێ‌ ب ڤان كه‌رستێن بێهوشكه‌ر بووینه‌.
د.وه‌عدی مزووری، وه‌ك یاسازانه‌ك دیاركر كو قانوونا به‌رهنگاربوونا كه‌ره‌ستێن بێهوشكه‌ر یا هژمار 68 ل سالا 1965 ل عێراقێ‌ ده‌رچوویه‌ و هه‌تا نهو ل كوردستانێ‌ جێبه‌جێكرن و گۆت: هه‌كه‌ ته‌ماشه‌ بكه‌ین دێ‌ بینین هنده‌ك سزایێن هاتینه‌ دارێشتن دڤێ‌ قانوونێ‌ دا، دگه‌هیته‌ رادێ‌ سێداره‌دانا وی كه‌سی ئه‌وێ‌ بازرگانیێ‌ ب ڤان كه‌ره‌ستان دكه‌ت.
دیاركر ژی كو قانوونا عیراقێ‌ باشترین قانوونه‌ كو تێدا سزایێن هاتینه‌ دارێژتن و یا بوویه‌ ئه‌گه‌رێ‌ هندێ‌ د مێژوویا عێراقێ‌ دا ئه‌ڤ دیارده‌ گه‌له‌ك كێم بیتن، چونكو هندی سزا تۆندتر بیت دبیته‌ ئه‌گه‌ر بۆ پاشڤه‌چوونا وان كه‌سان یێن هزرا تاوانێ‌ د مێشكێ‌ خوه‌ دا دكه‌ن و گۆتژی: پێدڤیه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ‌ ژی هزر د ده‌رخستنا یاسایه‌كێ‌ دا د ڤی واری دا بۆ به‌رهنگاربوونا كه‌رستێن بێهوشكه‌ر بهێته‌ كرن.
ژیان مسته‌فا، جێگرا رێڤه‌به‌رێ‌ گشتیێ‌ چاڤدێریا جڤاكی دیاركر كه‌رستێن بێهوشكه‌ر كارتێكرن ل سه‌ر خێزانێ‌ و جڤاكی ب شێوه‌یه‌كێ‌ گشتی هه‌یه‌ و گۆت: گه‌له‌ك كه‌س بوو مه‌ره‌مێن سیاسی و ژنافبرنا جڤاكان ب كاردئینن و هه‌ول دده‌ن جهێ‌ وان بڤێت ڤان كه‌رستان به‌لاڤ بكه‌ن و كارتێكرنێ‌ لێ‌ بكه‌ن.
ژیانخانێ‌ دیاركر ژی كه‌رستێن بێهوشكه‌ر گه‌له‌ك ئاریشێن جڤاكی دناڤبه‌را خێزانێ‌ دا په‌یدادكه‌ن كو دبیته‌ ئه‌گه‌ر سنێله‌ مال بجه بهێلیت و پێدڤیه‌ ل سه‌ر سازیێن جڤاكی هشیاربن ل سه‌ر ڤێ‌ چه‌ندێ‌ وبه‌رنامه‌یێ‌ خوه‌ یێ‌ تایبه‌ت هه‌بن، هه‌كه‌ هات و ئه‌ڤ دیارده‌ به‌لاڤ بوو كو بزانن دێ‌ چاوا به‌رهنگاربوونا ڤێ‌ دیاردێ‌ كه‌ن