ل به‌رامبه‌ر ژ دایكبوونا 53761 زارۆیان 4491 كه‌س ل دهۆكێ یێن مرین
هاتیه بلاڤکرن روژا سێ شه‌مبێ, 30 کانونا بچیک 2014 - 11:33pm
ل به‌رامبه‌ر ژ دایكبوونا 53761 زارۆیان 4491 كه‌س ل دهۆكێ یێن مرین
ل ژێر درووشمێ ( هه‌مى شیان بۆ خزمه‌تكرنا ئاوارا و پێشمه‌رگێن جانفیدا)، رێڤه‌به‌ریا گشتى یا ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ كونفرانسێ پێداچوونا سالانه بۆ به‌رچاڤكرنا كار و خزمه‌تێن سالا 2014 و گرنگترین ئاریشه‌یان گێرا، وه‌زیرێ ساخله‌میێ ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دیاركر كو سالا 2014 سالا قه‌یرانێن ئابوورى و شه‌رى بوویه و گۆت: زێده‌بوونا 850 هزار ل سه‌ر ئاكنجیبوونا پارێزگه‌ها دهۆكێ كار ل سه‌ر ره‌وشا ساخله‌میێ كر، له‌ورا هه‌مى هه‌ولدانێن ساخله‌میێ ژبۆ رێگرتن ل نه‌خوشیان بوویه.
ئه‌ڤرۆ، به‌رپه‌رێ ساخله‌میێ:
د.رێكه‌وت حه‌مه ره‌شید، وه‌زیرێ ساخله‌میێ ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دیاركر كو جهێ خوشحالیا وى یه رێ و ره‌سمێن پێداچوونا سالانه ل گه‌ل سه‌ركه‌فتنێن پێشمه‌رگێ كوردستانێ دهێنه گێران و گۆت: ئه‌ڤ ساله هه‌رێما كوردستانێ تووشى چه‌ندین قه‌یرانان بوویه ژ وانژى، بڕینا بۆدجه‌ى ژلایێ حوكمه‌تا عیراقا فیدرال هه‌ر ژ هه‌یڤا ئێك یا ئه‌ڤ ساله و هه‌روه‌سا قه‌یرانا شه‌رێ تیرورێ ژلایێ رێكخراوا داعشا تیرۆر و كو د ئه‌نجامدا رێژه‌كا زۆر ژ خه‌لكى ئاواره‌ى كوردستانێ بوویه ژده‌رڤه‌ى هه‌رێمێ و هنده‌ك ژى ژ وه‌لاتێن ده‌وروبه‌ر.
نه‌خۆشیێن ڤه‌گر هاتنه كونترول كرن
وه‌زیرێ ساخله‌میێ دیاركر ژى پارێزگه‌ها دهوكێ پشكا شێرى ژڤان ئاوارا به‌ركه‌فتیه كو نێزیكى 850 هزار كه‌سان بووینه و گۆت: سه‌ره‌راى كێماسیا كارمه‌ند و ده‌رمان و پێدڤیێن ساخله‌میێ ب گیانه‌كێ كوردانه و مروڤانه شیان زال ببن لسه‌ر هه‌مى گرفتا و رزگاركرنا پێشمه‌رگێن بریندار و چاره‌سه‌ریا ئاوارا ژى.
هه‌روه‌سا دیاركر هاریكاریا خه‌لكێ ل سه‌ر چیایێ شنگارێ و ل دووڤ راپورتێن رێكخراوا ساخله‌میا جیهانى دگۆتن دبیت نه‌خوشیا كولێرایێ و فالنجا زاروكا و سۆرك به‌ربه‌رلاڤ ببن كو ل وه‌لاتێ سوریا وباشور و ناڤه‌راستا عیراقێ هه‌بووینه و هه‌ر ئه‌و كه‌س ئاواره‌ى هه‌رێمێ بووینه بوینه كو ئاواره بوینه وگۆت: ب دانانا پلانه‌كێ و رێنمایێن وه‌زاره‌تا ساخله‌میا هه‌رێمێ و ب هه‌ماهه‌نگى و سه‌رپه‌رشتیا رێڤه‌به‌ریا گشتى ساخله‌مییا دهوكێ ئه‌م شیاین ب رێیا هاریكاریا نوشدار و كارمه‌ندێن ساخله‌میێ و دابینكرنا ئاڤا پاقژ بو ئاوارا و دوباره‌كرنا هه‌وێن ڤاكسیندانێ چ ژڤان نه‌خوشیا ل كوردستانێ په‌یدانه‌بوون.
دیاركر ژى به‌رده‌وام هه‌ول داینه ب رێژا 23% بو پارێزگه‌ها دهوكێ دابین بكه‌ن و داكو ژێرخانه‌كا باش یا ئابوورى په‌یداببیت و گۆت: رۆلێ رێكخراوێن جیهانى بلند د هه‌لسه‌نگینم ب تایبه‌ت رێكخراوا ساخله‌میا جیهانى كو دێ ژماره‌كا ئه‌مبولانسا بۆ پارێزگه‌ها دهۆكێ كریت و هه‌روه‌سا 12 موبایل تیم بو مه كرینه 6 و شه‌ش ژوان بو دهوكێ هنارتینه.
ساخله‌میا دهۆكێ ب 18 ملیار دینار یا ده‌ینداره
د. نزار عصمه‌ت، رێڤه‌به‌رێ گشتى یێ ساخله‌مییا دهۆكێ دیاركر سالا 2014 ساله‌كا پرى زه‌حمه‌ت و كاره‌سات و شكه‌ستن و سه‌ركه‌فتنا بوویه و ساله‌كا ب هه‌مى واره‌كى نه‌ئاسایى بوویه و گۆت: هه‌ر ل ده‌ستپێكا هاتنا ئاوارا كو ب رێژا 63% ل دهۆكێ ئاكنجى بوون، ئاماده‌باشى بۆ پێشوازیكرنێ و چاره‌سه‌ریێ هاتنه كرن ب رێیا پێكئینانا هژماره‌كا مه‌زن یا تیمێن ساخله‌میێ و پشتى ئاكنجیبوونا وانژى به‌رده‌وام سه‌ره‌دانێن مه‌یدانى هه‌بووینه، ژبلى كو بنگه‌هێن ساخله‌میێ ژى به‌رده‌وام دخزمه‌تێ دابوون.
هه‌روه‌سا ل هه‌موو به‌رۆكێن شه‌رى ژى تیمێن ساخله‌میێ هاتنه پێكئینان بۆ چاره‌سه‌ركرنا پێشمه‌رگه‌یان و دابینكرنا پێدڤیێن وان یێن ساخله‌میێ و تیمێن تایبه‌ت ژى چاره‌سه‌ریا ئاوارا و پێشمه‌رگه‌یێن سه‌رێ چیایێ شنگالێ كرینه و نوكه دو بنگه‌هێن تایبه‌ت ل سه‌رێ یاى هاتینه دانان.
53761 زارۆ ژبلى یێن ئاواره‌یان ل دهۆكێ ژدایك بووینه
رێڤه‌به‌رێ گشتیێ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ د پرێس كونفرانسه‌كى دا دیاركر كو 53761هزار زارۆ ژبلى یێن ئاوارا ژدایكبووینه و گۆت: رێژا ژدایكبوونێ بۆ هه‌ر هزار كه‌سا 38:8 % بوویه و 4491 كه‌سان ژبلى یێن ئاواره گیانێ خوه ژده‌ست دایه و رێژا مرنێ بۆ هه‌ر هزار كه‌سا 3:2% بوویه و ژوانژى 11 ژنێن دوگیان گیانێ خوه ژده‌ستدایه. ده‌رباره‌ى ئامارێن ئاوه‌ره‌یان ژى دیاركر كو 688780 ئاواران سه‌ره‌دانا ده‌زگه‌هێن ساخله‌میێ كرینه بۆ چاره‌سه‌ریێ، ژوانژى 13893 نه‌خۆش ل نه‌خوشخانه‌یان هاتینه نڤاندن و 2838 نشته‌رگه‌رى بۆ هاتینه كرن و 5072 زارۆیێن ئاواره ل دهۆكێ ژدایكبووینه و 159 ئاواره‌یانژى گیانێ خوه ژده‌ست دایه.
180 كه‌س ژ ئه‌گه‌رێ روودانێن ترۆمبێلا و 114 ژى ژ ئه‌گه‌رێ سۆتنێ مرینه
رێڤه‌به‌رێ گشتیێ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ دیاركر كو به‌ربه‌لاڤترین رێژا مرنێ ل ده‌زگه‌هێن ساخله‌میێ یێن ده‌ره‌كى وه‌ك روودان و شه‌ر و خه‌ندقین 944 كه‌س بووینه و ژئه‌گه‌رێ نه‌خوشیێن دلى و بوریكێن خوینێ 859 مرینه، و 495 كه‌س ژى ژ ئه‌گه‌رێ نه‌خوشیێن مێشكى و جه‌لتا دلى مرینه و دیسا 367 كه‌س ژ ئه‌گه‌رێ نه‌خوشیێن ڤه‌گر مرینه و گۆت: هه‌موو ده‌ما ئه‌ڤه د پلا ئێكێ دا دهات، به لێ نوكه ل پلا چارێ یه و ئه‌ڤه ده‌رئه‌نجامه‌كێ باشه.
دیاركر ژى كو 301 كه‌س ژ ئه‌گه‌رێ نه‌خۆشیێن كۆئه‌ندامێ هه‌ناسێ و 69 كه‌س ژى ژ ئه‌گه‌رێ نه‌خوشیێن په‌نجه‌شێرێ و 109 زاروكێن به‌ر وه‌خت ژ ئه‌گه‌رێ هه‌ناسێ مرینه و 168 كه‌سا ژ ئه‌گه‌رێ نه‌خوشێن میزه‌رویا مرینه و 136 كه‌س ژ ئه‌گه‌رێ نه‌خوشیێن زكماكى مرینه و گۆت: ئه‌و نه‌خۆشێن ژ ئه‌گه‌رێ نه‌خۆشیێن كۆماده‌مارا مرین 66 كه‌س بوون و 114 كه‌س ژى ژ ئه‌گه‌رێ سوتنێ مرینه و 180 كه‌س ژى ژ ئه‌گه‌رێ روودانێن ترومبێلا گیانێ خوه ژده‌ست دایه.
دۆرێن چار ملیون كه‌سا سه‌ره‌دانا ده‌زگه‌هێن ساخله‌میێ كرینه
د.هشیار موسا، رێڤه‌به‌رێ پشكا پلاندانانێ دیاركر كو ل سالا 2014 دا 3866423 نه‌خوشان سه‌ره‌دانا ده‌زگه‌هێن ساخله‌میێ كرینه و گۆت: 164633 نه‌خۆش ل نه‌خوشخانێن دهۆكێ هاتینه نڤاندن و 62057 نشته‌رگه‌رى بۆ نه‌خۆشان هاتینه ئه‌نجامدان و ل گه‌ل ڤێ چه‌ندێ 3570466 پشكنینێن تاقیگه‌هێ و 454981 تیشك هاتینه گرتن.
ده‌رباره‌ى داهاتێن رێڤه‌به‌ریا گشتى یا ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ دیاركر سالا 2014، 206 ملیار دینار داهاتى بووینه و خه‌رجى 185 ملیار دینار بووینه 18 ملیار دینار قه‌ر لسه‌ر رێڤه‌به‌ریێ هه‌نه و گۆت: نوكه پێنج نه‌خۆشخانه د قۆناغێن ئاڤه‌دانكرنێ دانه و 21 پرۆژه هاتینه بجهئینان و 33 پرۆژه ب كوژمێ 353 ملیار دینار د قوناغێن بجهئینانێ دانه.
28 حاله‌تێن سۆركا هاتینه تۆماركرن
د.سیروان محه‌مه‌د ئه‌سوه‌د، رێڤه‌به‌رێ كارۆبارێن خوپاراستنا ساخله‌میێ ل دهۆكێ دیاركر كو 183 كه‌س ل دهۆكێ تووشى نه‌خوشیا سللێ بووینه و گۆت: 28 حاله‌تێن نوو یێن نه‌خۆشیا سۆركا هاتنه تۆماركرن، به‌لێ چو حاله‌تێن نه‌خۆشیا فالنجا زارۆیان و ئیدزێ و كولێرایێ ل سالا 2014 ل دهۆكێ نه‌هاتنه تۆماركرن.
دیاركر ژى كو ژ ئه‌نجامێ پشكنینێن به‌رى ماره‌برینێ 157 نه‌خۆشێن هه‌ودانا جگه‌رێ یا ڤایرۆسى هاتینه ده‌ستنیشانكرن و گۆت: ڤاكسیندان ل دهۆكێ ب رێژا 113% زێده‌بوویه.
ده‌رباره‌ى خزمه‌تێن بۆ پێشمه‌رگان ل هه‌مى میحوه‌رێن شه‌رى هاتینه پێشكێشكرن، د.به‌ختیار ئه‌حمه‌د ره‌شید دیاركر كو خزمه‌تێن ساخله‌میێ ب رێیا تیمێن ڤێراگه‌هشتنێن ده‌ستپێكێ ل به‌رۆكێن شه‌رى به‌رده‌وام هه‌بووینه و د ئه‌نجامدا شیاینه 16133 پێشمه‌رگان چاره‌سه‌ربكه‌ن و ره‌وانه‌ى ده‌زگه‌هێن ساخله‌میێ بكه‌ن و ژوانژى 3735 ل نه‌خوشخانان هاتینه نڤاندن و 104 هاتینه ره‌وانه‌كرن بۆ ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى و 608 نشته‌رگه‌رى بۆ هاتینه ئه‌نجامدان..
ئه‌ڤ مالپه‌ره فرێکه
