سێ تۆشبوویێن په‌رسیڤا گومانلێكرى ل دهۆكێ نۆرمال ده‌ركه‌تن
هاتیه بلاڤکرن روژا ئێک شه‌مبێ, 22 شوات 2015 - 1:39pm
سێ تۆشبوویێن په‌رسیڤا گومانلێكرى ل دهۆكێ نۆرمال ده‌ركه‌تن
40 ئاواره تووشى نه‌خۆشیا كولكا حه‌له‌بێ بووینه
به‌رى چه‌ندێ و ژ ئه‌نجامێ هاتنا ئاواران نه‌خۆشیا لیشمانیا كو دبێژنێ ( كولكا به‌غدا و حه‌له‌بێ) ل ناڤ ئاواران په‌یدابوویه، دیسا ل ڤێ دووماهیێ سێ كه‌س تووشى نه‌خۆشیا ئه‌نفلاوه‌نزایێ ببوون كو گومان ل سه‌ر هه‌بوویه ئه‌نفلاوه‌نزا به‌ربه‌لاڤ بیت، به‌لێ ئه‌نجام ده‌رچوون كو ئه‌نفلاوه‌نزایه‌كا نۆرماله، بۆ زانینا چاوانیا سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل وان نه‌خۆشیان رێڤه‌به‌ریا كارۆبارێن خوپاراستنا ساخله‌میێ هژماره‌كا سمیناران ل نه‌خۆشخانا ئازادى یا فێركرنێ پێشكێشكرن.
د. ئه‌ڤراسیاب موسا، رێڤه‌به‌رێ نه‌خۆشخانا ئازادى یا فێركرنێ دیاركر كو ژبو ئاگه‌هداربوون ل سه‌ر ره‌وشا نه‌خۆشیێن ڤه‌گر یێن نوكه ل كوردستانێ په‌یدابووین و چاوانیا سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌لدا، سێ سمینار ل دور نه‌خوشیێن په‌رسیڤا به‌ربه‌لاڤ و لشمانیایێ بۆ نوشداران هاتنه پێشكێشكرن و گۆت: وه‌كو یا دیار نه‌خۆشیا په‌رسیڤێ سالانه ل جیهانێ و كوردستانێ ده‌ردكه‌ڤیت، ل ڤێ دووماهیێ ل پارێزگه‌ها دهوكێ ژى سێ حاله‌تێن په‌رسیڤا دژوار ده‌ركه‌ڤت بوون، كو گومان هه‌بوو په‌رسیڤا به‌ربه‌لاڤ بیت، به‌لێ پشتى ئه‌نجامێن وان ده‌ركه‌فتین دیاربوو په‌رسیڤه‌كا نورماله.
د.ئه‌فراسیاب موسا دیاركر ژى، نه‌خۆشیا لیشمانیاكو دبێژنێ كولكا به‌غدا و ب كوردى دبێژنێ كولكا حه‌له‌بێ، ئه‌ڤ نه‌خوشییه دناڤ ئاواره‌یێن شنگال و تله‌عفه‌ر دا هه‌یه و رێژه‌كا زور هه‌بوویه كو نێزیكى 40 حاله‌ت بووینه و گۆت: چاره‌سه‌رى بۆ هاتیه‌كرن و بلا خه‌لكێ مه خوه نه‌ترسینن، ژونكو پشتى دهێته ده‌ستنیشانكرن چاره‌سه‌رى یا بو هه‌ى و مه‌ره‌ما سه‌ره‌كى ئه‌وه كو ئه‌ڤ نه‌خوشه دهێنه نه‌خوشخانێ داكو خه‌لكێ مه خوه ژێ ب پارێزن و هه‌موو كارێن پێدڤى هاتینه ئه‌نجام دان .
د. موئه‌یه‌د ئه‌غالى، تابه‌تمه‌ندێ نه‌خۆشیێن ڤه‌گر دیاركر ل ساخله‌میا دهۆكێ هه‌مى به‌رهه‌ڤى كرینه ژبو رێگرتنێ ل ڤان نه‌خوشیێن به‌ربلاڤ داكو نه‌هێنه ڤه‌گوهاستن و گۆت: بۆ خوپاراستن ژ نه‌خۆشیا په‌رسیڤا به‌ربه‌لاڤ پێدڤیه ئه‌و نه‌خوش ل جهه‌كێ تایبه‌ت بن و ماسكا ب كاربینن و كه‌س سه‌ره‌دانا وان نه‌كه‌ت و نوشدارو كارمه‌ندێن ساخله‌میێ بتنێ بچنه ده‌ڤ و هه‌ر كه‌سێ پلا گه‌رمایا وى زێده‌بوو و په‌رسیڤ هاتێ سه‌ره‌دانا نێزیكترین بنگه‌هێ ساخله‌میێ بكه‌ت و ماچیكرن نه‌بن و نه‌چنه ده‌ستێن ئێك و دو و قه‌ستا جهێن قه‌ره‌بالغ نه‌كه‌ن و ده‌ست شووشتن ب ئاڤێ و سابوونێ هه‌بیت داكو نه‌هێته ڤه‌گوهاستن.
د.محسن یاسین دوسكى، تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خۆشیێن پیستى، د هه‌ڤدیتنه‌كا رۆژناما ئه‌ڤرۆ ل دۆر نه‌خۆشیا لیشمانیا دیاركربوو كو نوكه ژماره‌یه‌كا نه‌خۆشان ل دهۆكێ دهێنه دیتن كو دبیت نوكه سالانه دناڤبه‌را 5-10 نه‌خوشان دابن، به‌لێ پێشبینى دهێته كرن زێده‌ببیت، ئه‌ڤ نه‌خوشیه ژ وان نه‌خۆشیێن مشه‌خورانه كو ژێده‌رێ وان ئاژه‌لى یه و مرۆڤ تووش دبیتێ ب رێیا له‌قدانا مشه‌خورێ مێ یێ ڤێ نه‌خوشیێ و گۆت: جوره‌كێ پێشیان هه‌یه دبێژنێ ( رمل) گه‌له‌ك یا بچووكه و بێ ده‌نگه و ب شه‌ڤێ ل ده‌مێ دفریت و ب تایبه‌ت ل ده‌ڤه‌رێن گه‌رم و شه‌ه گرتى دژیت، له‌ورا ئه‌ڤ نه‌خوشیه ل هاڤینان زێده‌دبیت و ئه‌و پێشى خوینا مرۆڤان و ئاژه‌لێن نه‌ساخ وه‌كو سا و رووڤیان دخۆت و ڤه‌دگوهێزیته مرۆڤان و دو جورێن لشمانیا هه‌نه ئه‌وژى جورێ شه‌هگرتى و جورێ هشك.
تایبه‌تمه‌ندى نه‌خۆشیێن پیستى ئه‌وژى دیاركر كو نیشانێن نه‌خۆشیێ ده‌ست پێ دكه‌ن ب په‌یدابوونا پرسكه‌كێ و خوریانا وێ ل پیستى ل وى جهێ پێشى پێڤه دده‌ت و پاشى سۆر دبیت و دوه‌رمیت و تیڤكل ل سه‌ر دگریت و پاشى كول دبیت و جهێ وێ دوه‌رمیت و ره‌نگه وه‌كو كڤاركا دیارببیت له‌ورا دبێژنێ كومتلێن كڤاركى و دگه‌هته ده‌رهاڤێژێن لیمفاوى ل سه‌ر له‌شى.
د.محسن یاسین دوسكى خویاكر كو چاره‌سه‌ریا ڤێ نه‌خۆشیێ یا هه‌ى ل نه‌خوشخانا ئازادى یا فێركرنێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ و گۆت: بۆ خوپاراستنێ ژ نه‌خۆشیێ پێدڤیه ده‌رمانێن كێزك كوژ بهێنه ب كارئینان ئه‌وژى ب رێیا ره‌شاندنا وان جوره ده‌رمانان ل ده‌ڤه‌رێن كو نه‌خوشى لێ هه‌ى.
ئه‌ڤ مالپه‌ره فرێکه
