ل کونگرێ میزۆبوتامیا ڤەرێژێن شەری ل سەر ساخلەمیێ ھاتنە گەنگەشەکرن

 ل کونگرێ میزۆبوتامیا ڤەرێژێن شەری ل سەر ساخلەمیێ ھاتنە گەنگەشەکرن

رەنگە پشتی بوورینا ٤٥ سالان ل سەر شەری ژنوو نیشانێن ھندەک نەخۆشیان دیارببن

شەڕ کارتێکرنێن مەزن ل کەرتێ ساخلەمیێ دکەت و گەلەک دەم ژی دڤێت ھەتا نیشانێن ئازارێن شەری دیارببن، ل کونگرێ حەفتێ یێ مبزۆبۆتامیایێ ئەوێ ل رۆژێن ٤-٦/٦/٢٠١٥ ل باژێرێ وانێ ھاتیە بەستن، تەوەرەکێ سەرەکی ل دۆر ڤەرێژێن شەری ل سەر ساخلەمیێ بوون، نوشداریا شەری جوداھی ل گەل جورێن جورێن دی یێن نوشداریێ ھەیە، چونکو ل شەری دھێتە داخوازکرن کو ب لەز پێرابوون بھێنە وەرگرتن و ل جھێ روودانێ چارەسەری بھێتە کرن، تایبەتمەندەکێ نەخۆشیێن دەروونی دیاردکەت کو ل دووڤ ڤەکولینان رەنگە پشتی بوورینا ٤٥ سالان ل سەر شەری ژنوو نیشانێن ھندەک نەخۆشیان دیارببن و وی دەمی چارەسەری ب زەحمەت دکەڤیت.

وانێ، بەرپەرێ ساخلەمیێ:

ل دەمێ شەری پێدڤیە راستەوخو چارەسەری بھێتە کرن

د.حسێن بەکتاش، ئێک ژ دامەزرێنەرێن کونگرێ میزۆبۆتامیایێ دیارکر کو دئەڤ سالەدا دۆرێن ٧٠٠ نوشدارێن کورد ل ھەموو جیھانێ پشکداری کونگرەیێ میزوبوتامیایێ بوون و گۆت: سال بۆ سالێ ھژمارا پشکداران یا زێدەدبیت و تشتێ جھێ خوشحالیێ ئەوبوو دەرمانسازان ژی ئەڤ سالە کونگرێ خوە یێ دوێ سازکر و نوشدارێن ددانان ژی کونگرێ دوێ سازکر.

حسێن بەکتاش ئەوژی دیارکر کو مژارێن ئەڤ سالە پتریا وان ل سەر شەری و نوشداریێ بوون و گۆت: شەر ل ھەر دەمەکی ل کوردستانێ ھەیە، بەلێ جوداھیا شەرێ نوکە ئەوە ل گەلەک ئالیانڤە ل سەر کوردستانێ یە و گورێن ب کۆم دھێنە دیتن و رەنگە بۆ تیمێن نوشداریێ تشتەکێ نوو بوو، جوداھیا نوشداریا شەری ل گەل جورێن دی یێن نوشداریێ ئەوە کو نوشداری ل دەمێ شەری دخوازیت راستەوخو چارەسەری ل جھێ روودانێ بھێتە کرن و گەلەک جاران ئەو چارەسەری بۆ دەمێ چەند سالان دێ یا یا بەردەوام بیت.

مە پێدڤیا ب حزمەتا ھەموو نوشداران ھەی

د.نزار عێمەت، رێڤەبەرێ گشتیێ ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆکێ دیارکر کو سالا بۆری سالەکا پر ب زەحمەت و نەخۆش بوو، چونکو کوردستان د شەرەکێ دژوار دابوو ل گەل دوژمنەکێ دڕندە، شەر دژی مللەتێ کورد و مرۆڤایەتیێ دھاتە کرن و گۆت: ئەم تووشی گڤاشتنێن مەزن بووین و سەرەرای ھەبوونا گەلەک کێماسیان، بەلێ ب ئێکبوونا ھێزا مە شیاین گەلەک کارێن باش ئەنجام بدەین ل بەرۆکێن شەری و ل ناڤ کەمپان دا و خزمەتا خەلکی ب گشتی بھێتە کرن.

د.نزار دیارکر کو نوکە ٢٣ کەمپ ل دھۆکێ ھەنە و ھەر کەمپەکێ دۆرێن ١٢ ھزار ئاوارا تێدا دژین، چونکو ھەر دەە ھزار کەسان ل دھۆکێ چار نوشدار و نەە پەرستار ھەنە، لەورا نەشێین وەکو پێدڤی خزمەتێ بکەین و گۆت: مە پێدڤیا ب نوشداران ھەی کو دگەل مە کاربکەن و خواست خوبەخش پتر قەستا کاری بکەن.

نوشدارێن دھۆکێ ب رەنگەکێ گشتی ١٤ ئاخفتن د کونگرەی دا ھەبوون، د.ئاری حەبیب دیارکر کو سێ ژوان ئاخفتنان ل سەر خزمەتێن ساخلەمیا دھۆکێ بوون دناڤ ئاوارە و بەرۆکێن شەری دا.

شەر ئاریشێن مەزن ل سەر ساخلەمیا مرۆڤان پەیدادکەت

د.نەمام غەفوری، ئێک ژ نوشدارێن خوبەخش کو ل گەل کومەلا مزشدارێن کورد ل سوێدێ ھاتبوو دھۆکێ و ل ناڤ کەمپان خزمەت دکر، بابەتەکێ تایبەت ل دۆر خوبەخشێنێ ل دەمێن شەری پێشکێشکر، نەمام غەفووری بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیارکر کو ل دەستپێکا دیتنا ئاوارا ل پرا سحێلا ئاریشێن ھشکبوونێ دمشەبوون، لەورا ئێکەم چارەسەری ئەوبوو دەرمانێن ھشکبوونێ بۆ خەلکی ھاتنە پەیداکرن، دیارکر ژی ئەو شیان رێڤەبریا کەمپەکێ وەربگرن و خزمەتێن ساخلەمیێ پێشکێشی ئاوارا بکەن و گۆت: ئەم شیاین زوو بگەھینە شنگالێ ژی و ھەر زوو دەرمان و خوارنێ بۆ زارۆیێن نەساخ دابین بکەین.

نوشدارێن بیانی د زمانێ نەخۆشان دا نەدگەھشتن

د.لوقمان ئەترووشی، دیسا نوشدارەکێ خوبەخش بوو ل سوێدێ قەستا کورستانێ کربوو بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیارکر کو قۆناغا ئێکێ یا شەری ل وەرزێ ھاڤینێ بوو و ئاریشێن زکچوونێ و ھشکبوونێ دمشەبوون و گۆت: شەری کارتێکرن ھەبوو ئاڤا ڤەخارنێ و خوارن نەگەھیتە خەلکی و ئەڤێ چەندێ کارتێکرنێن مەزن ل سەر ساخلەمیا وەلاتیان ھەبوون و قوناغا دوێ ژی نەخۆشیێن ھەناسێ گەلەک بەلاڤەبوون و نوکە ژبەرکو گەلەک پێکڤە دژین ئاریشێن پیستی ھەنە و دیسا زارۆیان کێم خەوی ھەیە دایک و باب نەشێن وەکو پێدڤی پشتەڤانیا دەروونی یا زارۆیێن خوە بکەن.

د.لوقمان ئەترووشی ل دۆر گرنگترین ئاریشێن ساخلەمیێ د شەری دا گۆت: نوشدار ل گەلەک وەلاتان قەستا ناڤ شەری دکەن وەکو بەخش و ئاریشە ئەوە پتریا وان نوشدارا دزمانێ خەلکی ناگەھن و دیسا کێمیا دەرمانان یا ھەی و شیانێن دابینکرنێ ل چو وەلاتان وەکو پێدڤی نینن، دیسا ل گەلەک جھێن چارەسەری دھێتە کرن، رەنگە ئامیرێن نوشداری ژی وەکو پێدڤی ناھێنە دابینکرن کو بشێن ھەموو خزمەتان ل دەمەکی دا پێشکێش بکەن.

چارەسەریێن دەروونی ب زەحمەت دکەڤن

د.عەبدولباقی مائی، تایبەتمەندێ نەخۆشیێن دەروونی یێن زارۆ و سنێلەیان بۆ رۆژناما ئەڤر دیارکر کو کارتێکرنێن شەری ل سەر گەنج و زارۆکان ژ کارتێکرنێن دومدرێژن و بۆ دەمەکێ درێژ د مەژیێ زارۆی دا دمینن و ئەو بیرھاتن لاوازیێ بۆ وان پەیدادکەن و گۆت: چونکو زارۆ ب سروشتێ خوە دھێنە گۆھۆرین لەورا ب لەز مەژی و ھەستێن ویژی دھێنە گوھورین، لەورا دەمێ شەر پەیدادبیت و جھێ د ھەست و ھزرێن زارۆیان دکەت، ھەکە دەلیڤە بۆ زارۆی نەھێتە دان کو دەربرینێ ژ خوە بکەت و خەمێن خوە دارێژیت، ئەو برین دێ میننە د مەژیێ ویدا و جھێ کول و کوڤانا پەیدادبیت، دەمێ زارۆ مەزن دبیت ژی دێ زێدەتر لێ ھێن و کەسایەتیا وی ئالوز و لاواز کەن.

د.عەبدولباقی دیارکر ژی کو دەمێ زارۆ ل سەر بنیاتی مەزن دبیت، ئێدی ھەر قەیرانەکا پەیدادبیت دێ کارتێکرنێ ل وی کەت و ئەو بیرھاتنێن کو وی ژبیرکرین ژی دێ ھەودەنەڤە و رەوشا وی یا ساخلەمیێ و دەروونی و جڤاکی دێ خراب بیت، لەورا دێ چارەسەری ژی یا ب زەحمەت بیت.

دیارکر ژی ڤەکولینێن زانستی دیاردکەن کو ٤٥-٥٠ سالانژی پشتی ب دووماھی ھاتنا شەری ژنوو نیشانێن نەخۆشیێ ل مۆرڤی دیاردبن، ئەڤە وێ چەندێ نیشان ددەت کو ڤەرێژێن شەری ل سەر ساخلەمیێ د دومدرێژن و پێدڤی ب گەلەک دەمی ھەیە ھەتا چارەسەریا بنەرتی بۆ دھێتە کرن.

ل دەمێ شەری ھژمار د گرنگن

د.بەسراوی عەلی، دیارکر کو ھژمارێن بریندار و شەھیدان د شەران دا دگرنگن، بەلێ د تەمام نینن بۆ تێگەھشتنا کارتێکرنا شەری ل سەر ساخلەمیا مرۆڤی و پێدڤیە ھەر تشتەک بھێتە دکیومێنتکرن و بزانین چو قەیران و دەردەسەری دێ ل دووڤ شەری دا پەیدابن؟ دیسا فاکتەرێن سیاسی دێ چ کارتێکرنێن خوە ل سەر قورتالبوویێن شەری و ساخلەمیا وان ھەبن؟ و گۆتژی: پێدڤیە دارشتنا شەری ل سەر ساخلەمیا مرۆڤی پێک بھێت ژ فاکتەرێن جڤاکی و کاودانێن مرۆڤ تێدا دەرباز بووی.

دیارکر ژی کو فاکتەرێن جڤاکی و بەرھەڤیێن بایولوجی ژی کارتێکرنێ ل ساخلەمیا مرۆڤی و تووشی  نەساخیان دکەن، ھەروەسا توندوتیژیا دژی جڤاکی ژی پشتی چەند سالان دبنە نەخوشیێن جەستەی و ھەستکرن ب نەبوونا ئارامیێ و پێشێلکرنا مافێن مرۆڤی ھەموو دمینن بیرھاتن و نەخوشیان پەیدادکەن.