سیستەمێ نوو یێ تەنگاڤیا ل نەخوشخانا ھیڤی دێ ھێتە بجهئينان

 د. نزار عسمەت رێڤەبەرێ گشتی یێ ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆکێ دیارکر سیستەمەکێ نویی دکاری دا بھێتە ‏پەیرەوکرن دا پتر خزمەتا خەلکێ مە بھێتەکرن و ژیانا گەلەک زارۆیا بھێتە رزگارکرن، ئەو زارۆیێن تەنگاڤ ژ یێن ‏دی بھێنە جوداکرن دا بشێن دوفچونا وان بکەن و چارەسەری ژی بو بھێتەکرن، و گوت: سیستەمی تریاج ل ھەمی ‏جیھانێ ھەیە دەمێ نەخوش سەرەدانا نەخوشخانێ دکەت دێ ھندەک کەسێن شەھرەزا وی نەخوشی بینن و لەزاتیا ‏حالەتێ وی دھێتە دەست نیشانکرن تاچەندێ دشێت خو بگریت دا تیمێن دوفدا چارەسەریێ بو بکەن، و ئەو ‏حالەتێ دشێت بو دەمەکی خوە بگریت پاش چارەسەریێ وەرگریت، پێدڤیە بو وان بھێتە دیارکرن راستە تو زوتر ‏ھاتیە بەس کەسەک دی ھەیە پیدڤی ب چارەسەریێن ب لەزە.‏

سیستەمەکێ نوو بو تەنگاڤیێن زارۆیان دێ کەڤیتە کاری
ل نەخوشخانا ھیڤی یا زارۆیان سیستەمەکێ نوو بو تەنگاڤیێن زارۆیان دێ ھێتە دانان و ئارمانج ژێ ئەوە پتر ‏خزمەتا ساخلەمیا زارۆیان بھێتە کرن و رێژا مرنێ ژئەنجامێ نەخۆشیان گەلەک کێم ببیت.‏

د. نزار عسمەت، رێڤەبەرێ گشتیێ ساخلەمیا پارێوگەھا دھۆکێ دیارکر، ئەڤ سیستەمە گەلەک یێ سەرکەفتی یە و ‏تێدا گەلەک خزمەتێ پێشکێشی نەخوشان دکەت، بەلێ پێدڤیە ئەم ھەمی ب جوانی و ب سەبر و ب زانیاریان ‏خەلکێ رەوشەنبیر بکەین ل سەر ڤی سیستەمی، چونکو ھەموو دایک و باب وەسا ھزردکەن زارۆیێ وان ژ ھەمیا ‏تەنگافترە، و گۆت:دەمێ نەخوشیا زارۆی یا تەنگاڤ نەبیت تو گیرۆبکەیی رەنگە کەسوکارێن وی تورە ببن ،لێ پێدڤیە ‏ب جوانترین شێوە سەرەدەریێ دگەل بکەیی و ھەموو دەما د حازربن و زانیاریان بدەنێ ل سەر حالەتێ زارۆیێ وان ‏دا ئەف سیستەمە پتریێ سەرکەفتی بیت و ئەگەر ئەڤ خالە نەھێنە جێبەجێکرن رەنگە چەندین کێشە پەیداببن.‏

رێڤەبەرێ گشتیێ ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆکێ د پەیڤەکێ دا د پەنەلەکی ل دور کارخستنا وی سیستەمی ل ‏نەخوشخانا ھیڤی یا زارۆیان دیارکر کو د پێداچونەکێ دا دگەل خانم فدریکا و ستافێ دگەل دا د ماوێ دو ھەیڤێن ‏بوری دا چەندین زانیاری ل سەر حالەتێن تەنگاف کومکرینە وگۆت: ئەو خەلکێ سەرەدانا نەخوشخانا تەنگاڤیان ‏کرین ئەگەر نەخوشەک ھاتبا ب کێمی پێنج کەس دگەل بوون بو ئێک رۆژ 70 نەخوش رەنگە 350 کەس پتر ‏بچنە دناڤ ژورا تەنگاڤیان دا و ئەڤە دێ بیتە رێگر کو سەرەدەری و چارەسەریا دروست نەھێتەکرن.‏

دیارکر د سیستەمێ نوو دا ب تنێ ئێک کەس دگەل نەخوشی دێ دەرباز بیت و نۆشدار دێ زانیت چاوا سەرەدەریێ ‏و چارەسەریا دروست بو کەت و نێزیکی 70% ئەو نەخوش ئەوبون یێن دیتین و دەرێخستین نەکو یێن پێدڤی ‏بمیننە ل نەخوشخانێ تنێ 29% ئەوبوون پێدڤی بوو ل نەخوشخانێ بمینن و 1% چووینە چاڤدێریا چر، ئەوێن ‏داخلێ نەخوشخانێ دبن 1% رەنگێ سور بو یێ تەنگاڤ 9% ژوان زەر وەرگرتیە و 90% رەنگێ کەسک و سپی ‏وەرگریتە و گۆت: ئەڤ چەندەیە دەمێ مە ھەمیێ دبەت و رەنگە حالەتەکێ تەنگاڤ دەربازبیت و گیانێ خوە ژ ‏دەست بدەت ژ ئەنجامێ ھەموو حالەتێن دی، ئەڤ ئامارە وێ چەندێ دگەھینن دیارکەن کا ئەم چەند ‏پێدڤی ب ڤی سیستەمی نە.‏

د. نزار بەکر رێڤەبەرێ نەخوشخانا ھیڤی یا زارۆیان دیارکر سێ ھەیڤە کاردھێتەکرن دا سیستەمێ ‏‏(تریاج) بھێتە بکارئینان و گۆت: دڤی سیستەمی دا ژوور دھێنە تەرخانکرن بو نەخوشان ل دووڤ پێدڤیا ‏وان، نەخۆش ھەیە پێدڤی ب چارەسەریا بلەزە ھەموو پێدڤی بو ھاتینە دابینکرن ژ چارەسەری و ‏ئامیران تا حالەتێ وی مستەقر دبیت و دھێتە رەوانەکرن بو قایشێ یان چاڤدێریا چر ل دووڤ پێدڤیێ، ‏بەلێ ئەگەر ئێک بھێت پێدڤی بھندێ نەبیت و حالەتێ وی یێ سڤک بیت کارتەکا سپی یان کەس ددەنێ و ‏خزمەتا وی گیروبیت دا مافێ یێ تەنگاڤ نەخوت.‏