42220 زارۆ ل دهۆكێ ژدایكبووینه و 4495 كه‌سان گیانێ خوه ژده‌ستداینه
هاتیه بلاڤکرن روژا سێ شه‌مبێ, 15 کانونا مه‌زن 2019 - 5:23pm
رێڤه‌به‌رێ گشتی یێ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ ئامارێن سالا 2018 یێن رێڤه‌به‌ریا گشتی یا ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ راگه‌هاندن.
د. نزار عسمه‌ت ، رێڤه‌به‌رێ گشتی یێ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ دپرێس كونفرانسه‌كێ دا دیاركر كو ل سالا بۆری 3914705 كه‌سان سه‌ره‌دانا ده‌زگه‌هیێن ساخله‌میێ كرینه و 176262 نه‌خۆش یێن هاتینه نڤاندن ل نه‌خۆشخانا وسه‌نته‌رێن تایبه‌تمه‌ند و 1045 كه‌س تازه تووشی نه‌خۆشیا په‌نچه‌شیری بووینه دسالا بۆرێ دا 60076 نشته‌گه‌ری یێن هاتینه ئه‌نجامدان، ژمارا روونشتن یێن شووشتنا كولجیسكا دگه‌هته 19758 و ژمارا نشته‌گه‌ریێن چاندنا كولیجسكا ژی 72 نشته‌گه‌ری بووینه و 1791 قه‌سته‌رێن دلی یێن هاتینه ئه‌نجامدان و 245 نشته‌گه‌ریێن دلی یێن هاتینه ئه‌نجامدان.
ئاشكه‌را كركو 4780880 پشكنینن تاقیگه‌هێ یێن هاتینه ئه‌نجامدان و ژمارا نه‌خۆشێن سه‌را یه‌كێن تیشكێ كرین دگه‌هته 556561 و ژمارا پشكنیێن تیشكا سینكی یێن هاتینه ئه‌نجامدان دگه‌هنه 256553 و ژمارا سونارا یێن هاتینه ئه‌نجامدان دگه‌هنه 180836 هه‌روه‌سا ژی 22754 میفراس یێن هاتینه ئه‌نجامدان و 16601 ره‌نیێن مه‌گناتیسی یێن هاتینه ئه‌نجامدان.
ناڤهاتی ئه‌وژی دیاركركو سالا بۆرێ دا ل پارێزگه‌ها دهۆكێ 42220 زارۆك یێن هاتینه سه‌ر دونیایێ د هه‌مبه‌ر دا ژی 4495 كه‌سان گیانی خوه ژده‌ستداینه كو ژمارا مرنا ئافره‌تا دماوێ دووگیانی دا زارۆكبوونێ شه‌ش حه‌فتیێن پشتی زارۆكبوونی دگه‌هیته 9 ئافره‌تان و رێژا مرنا ئافره‌تا دماوێ دووگیانیێ دا زارۆكبوونێ شه‌ش حه‌فتیێن پشتی زارۆكبوونێ بو هه‌ر سه‌د هزار زارۆكیێن زێندوو یێن تازه ژ دایك بووین 21،3% یه و ژمارا زارۆكێن ساڤا كیمتر ژ ساله‌كێ یێن مرین 687 زارۆكبووینه ورێژا مرنا زارۆكێن ساڤا كیمتر ژ ساله‌كی بۆ هه‌ر هزار زارۆكێن ساخ یێن نوو دهێنه سه‌ردونیایی 16,3% یه وزارۆكێن كیمتر ژ پێنچ سالیێ یێن مرین دگه‌هنه 879 زارۆكان رێژا مرنا وان بۆ هه‌ر هزار زارۆكێن ساخ یێن ژنوو ژدایك دبن دگه‌هته 20,8%.
د. نزار عسمه‌ت زێده‌تر گۆت: ئه‌گه‌رێن سه‌ره‌كی یێن مرنێ ڤه‌دگه‌رن بۆ نه‌خۆشێن دلی و بۆریێن خوینێ كو 1021 دبیته رێژا 27.2% و جه‌لتا مێشكی ژی 440 كه‌س بووینه دبیته رێژا 11,7% و په‌نچه‌شیر ژی 412 كه‌س بووینه ئه‌وژی دبیته رێژا 11% و هه‌ودان 343 دبیته رێژا 9,1% ونه‌خۆشێن گریدایی ب فرنیكا و زارۆكێن نوو ژدایك دبن 280 دبیته رێژا 7,5% و روودانێن هاتنوچوونی ژی 178 كه‌سن دبیته رێژا 4,7%.
رێڤه‌به‌رێ گشتی یێ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ ته‌كه‌ز كركو سالا بۆری دا 269657 كه‌سێن ئاواره سه‌ره‌دانا ده‌زگه‌هێن ساخله‌میێ داینه و 11260 ئاواره یێن نه‌خۆشخانا و سه‌نته‌رێن تایبه‌تمه‌ند هاتینه نڤاندن و 7470 زارۆك نوو ژدایك بووینه ل ناڤ ئاواران دسالا بۆرێ دا و 3048 نشته‌گه‌ری یێن بۆ ئاواران هاتینه ئه‌نجامدان.
ئاماژه دا وێ چه‌ندێ ژی كو سالا بۆری دا چو په‌تایێن نه‌خۆشیێن ڤه‌گر نه رووداینه وچو حاله‌تیێن فالنجا زارۆكان وكولێرا و مه‌لاریا نه‌هاتینه تۆماركرن بتنێ 98 حاله‌تیێن نه‌خۆشیا سوركا هاتینه توماركرن و ئێك حاله‌تێ سوركا ئه‌لمانی هاتیه تۆماركرن و رێژا ڤاكسیندانێ بۆ 11 هه‌یڤان ژی رێژا دابوشینا ڤاكسینێ دژی سل ژ سه‌دێ 84 بوویه و رێژا دابوشینا ڤاكسینێ دژی سوركا ژ سه‌دی 90 بوویه ئه‌ڤ رێژا دهێنه زێده‌كرن ل هه‌یڤا كانوونا دوویی.
ئاشكه‌را كركو ژمارا سه‌ره‌دان ودووڤچوونێن یێن هاتینه كرن ژلایێ تیمێن زێره‌ڤانیا ساخله‌میێ و سه‌لامه‌تیا خۆراكی دگه‌هیته 27478 وهه‌روه‌سا ژی 8075 جهێن گشتی یێن هاتینه سزادان و هوشداریكرن وقه‌بارێ كه‌ره‌ستێن هاتینه ژناڤبرن ژی 795395 ته‌نیێن كه‌ره‌ستێن هشك بووینه و 79579 لیترین كه‌ره‌ستێن شله‌مه‌نی یێن هاتینه ژناڤبرن و ساخله‌میا دهۆكێ 8054 فه‌رمانبه‌رێن هه‌مشه‌یی هه‌نه و ژمارا نوشداران ژی دبیته 1005 نوشدار هژمارا نوشداران بۆ هه‌ر ده‌ه كه‌سان دبیته 4,7 ژمارا پیدڤیی یا نوشداران 2010 نوشدار و ژمارا نوشدارێن ددانا ژی 180 و ده‌رمانساز ژی 156 ژمارا ده‌رمانسازا بۆ هه‌ر 10 كه‌سێن نشته‌جی دبیته 0,7 و په‌رستار و مه‌مانی ژی 2314 بۆ هه‌ر 10 هزار كه‌سێن نشته‌جی 10,8 ژمارا پێدڤی یا په‌رستار و مه‌مانی یان ژی 3931.
هه‌روه‌سا ئه‌وژی راگه‌هاند كو 134836257754 دینارێن عێراقی یێن هاتینه مه‌زاختن و مه‌زاختنا ده‌رمان و پێدڤین نوشداری وتاقیگه‌هێ دگه‌ل قه‌رزێن وان دبیته 434956448016 دینار و وه‌زاره‌تا ساخله‌میا به‌غدا 2103400500 مه‌زاختینه دبیته رێژا 46,5% و مه‌زاختین.
ل دووماهیی ژی گۆت: مه‌زاختنين ده‌رمانا و پێدڤین نوشداری وتاقیگه‌هی بۆ ئاواران وپه‌نابه‌ران ژی دبیته 1182829608 دیناران كو وزاره‌تا ساخله‌میا به‌غدا 53341584 دینار بۆ ئاواران وپه‌نابه‌ران مه‌زاختینه دبیته (0,5%) ئانكو كیمتر ژ 1% مه‌زاختیه بۆ ئاواران و په‌نابه‌ران سه‌رجه‌مێ گشتیی یی قه‌رزان بلی پاشكه‌ڤتی مووچا و نوبه‌رداریا و هاندیێن ستافی د سالا بۆری دا گه‌هشته پێنچ ملیار و 124606250 ملیون دیناران هه‌ر ژ سالا 2014ێ هه‌تا سالا 2018ێ قه‌رز بووینه 13234707485 دینارێن عیراقی.
ئه‌ڤ مالپه‌ره فرێکه
