سه‌نته‌رێ ده‌ست نیشانکرنا زوو ده‌مێ په‌ ککه‌فتنێ

ناڤ و نیشان: 
دهوک/شاری پژيشکی بارزان /جادا سه‌رگه‌لو 6/1014/اک
تەلەفۆن: 
0627240464 - 07504579621
پوستێ ئه‌لیکترونی: 
edcd98@yahoo.com

.سه‌نته‌ری ده‌ست نيشانكرنا زوو ده‌می ثه‌ككةفتنی.
* پشكنينا زاروكان بو هه‌موو جورین نه‌خوشيین زكماكى.
• ئه‌نجام دانا فيزيوتراثى (ئاڤده‌رمانى،ئه‌له‌كتريك ده‌رمانى،ماساذ) بو زارووین په‌ككه‌فتيین تا ژيی 12 سال و كیمه‌ر.
• به‌رهه‌ڤكرنا پیلاڤین پزيشكى و كورسيكین تايبه‌ت و پیدڤى يین ثه‌ككه‌فتنى.
• ڤه‌شياندنا پزيشكى و دوباره‌ ئاماده‌كرن بو ژيانا جڤاكى.

پیناسا بنگه‌هی:-
بنگه‌هی تایبه‌ت مه‌نده‌ ب ڤه‌دیتنا زووده‌م و چاره‌سه‌ریا وشياندنا زاروکين په‌ککه‌ڤتی ژ روژا بونی تا ژيی (15) ساليی ب کارئينانا ريکين زانستی يين مودرن ژ لايی نوژدارين تايبه‌ت مه‌ندين زاروکا و شکه‌ستنی و کوما ده‌مارا و ENT هه‌روه‌سا ريڤه‌به‌رو چاره‌سه‌رين سروشتی يين بسپور و خودان شيان.

ده‌ستپيک:-
ژ1/33-1/55 زاروک دبن دگه‌ل کيماسين بونی (تشوهات خلقيه‌)ئه‌وين دبنه‌ ئاريشا په‌يککه‌ڤتن زاروکی ل پاشه‌ روزی و په‌يککه‌ڤتن ئاريشا سی يه‌ ل ده‌ف زاروکا پشتی کولبونيا (الخمج و الاتهابات) و ريدانا و پيته‌ پيکرن و ب زاروکين په‌يکه‌ڤتی ئيکه‌ ژ ماڤين زاروک يه‌ و ڤه‌ديتنا زووده‌ما په‌يکه‌ڤتی و خوپاراستن دی ئه‌نچامين باش هه‌بن ل پاشه‌روژی و ژبه‌ر شه‌رين مه‌زن و ئاريشين چڤاکی و زيده‌بونا ريدانين هاتن و چونی د چڤاکی مه‌دا و دانانا بنگه‌هه‌کی بو کومکرنا پيزانينا و ئامارا بو پلانين پاشه‌روژی و زانينا مه‌زناتيا ئاريشی و هنده‌ک نه‌خوشيين زاروکا پيدڤی تيمه‌کا پزيشکی يه‌ بو چاره‌سه‌ريی وه‌ک نوژدری زاروکا و نوژداری شکه‌ستنی و هه‌ستيکا و چره‌سه‌ری سروشتی و فه‌کوله‌ری چڤاکی ژبه‌ر ڤان ئه‌گه‌را ريکخراوا ACORN رابو ب دانانا يه‌کا شياندنا زاروکا ل پشکا چاره‌سه‌ريا سروشتی ل نه‌خوشخانا ئازادی ل سالا 1998 و پاشی رابو ب ئاڤاکرن و ڤه‌کرنا بنگه‌هی ڤه‌ديتنا زوورده‌ما په‌يککه‌فتنی و ب هاريکاريا ريڤه‌به‌ريا گشتی يا ساخله‌ميا دهوکی و ريکخراوا UNICEF ڤه‌ ل 21/8/2002.

ميلاکی بنگه‌هی:- (33) کارمه‌ند لبنگه‌هی کاردکه‌ن
ژمارا کارمه‌ندا
پشک
ژ
9
ريڤه‌به‌ريی
1
14
نوژدار و کارمه‌ندين ساخله‌ميی
2
8
چاره‌سه‌ريا سروشتی
3
2
بيشوازی وتومارکرن
4
33
سه‌رجه‌م

پشکين بنگه‌هی:- (4) چوار پشک يين ل بنگه‌هی هه‌ين :-
1-پشکا ريڤه‌به‌ريی.
2-پشکا نوژدار و کارمه‌ندين ساخله‌ميی.
3-پشکا چاره‌سه‌ريا سروشتی.
4-پشکا پيشوازيی و تومارکرنی.

ئيک/ پشکا ريڤه‌به‌ريی :-
(9) کارمه‌ند ل پشکا ريڤه‌به‌ريی کاردکه‌ن و ب ڤی ره‌نگی لخاری
1-ريڤه‌به‌ر2- ريڤه‌به‌ری کارگيری 3-سکرتير 4-ڤه‌رمانبه‌ری که‌سان 5-ڤه‌رمانبه‌ری ئاماری 6-ڤه‌رمانبه‌ری ته‌کنيکی 7-ڤه‌رمانبه‌ری ژميرياری 8- پاسه‌وان (2)

کارو چالاکيين پشکا ريڤه‌به‌ريی :-
1- ريکخستن و ديڤ چوونا کارين ريڤه‌به‌ريێ و ژميرياريی دگه‌ل ريڤه‌به‌ريا گشتی يا ساخله‌ميا دهوکی.
2- ديڤچون و ريکخستنا کاری پشکين دی يين بنگه‌هی.
3- چيکرنا ئامارين تايبه‌ت بنگه‌هی ڤه‌ بو ريڤه‌به‌ريا گشتی.
4- ديڤچونا کارين ژميرياری و به‌لاڤه‌کرنا موچين ڤه‌رمانبه‌را.
5- ديڤچونا کارين چاڤديريی و چاره‌سه‌ريا ئاميرين بنگه‌هی.
6- ديڤچونا کارين پاقژيی و ريک و پيکيی ل بنگه‌هی و پاسه‌وانيی.

دوو/ پشکا نوژدار و کارمه‌ندين ساخله‌ميی

چوارده‌ نوژدار وکارمه‌ندين ساخله‌ميی لڤی پشکی کاردکه‌ن و بڤی ره‌نگی لخو‌اری(14)
ژمارا
نوژدار کارمه‌ندين ساخله‌ميی
ژ
(2)
نوژدارين تايبه‌ت مه‌ندين زاروکا
1
(5)
نوژدارين تايبه‌ت مه‌ندين شکه‌ستنی وهه‌ستيکا
2
(1)
نوژداری شه‌هره‌زايی شکه‌ستنی وهه‌ستيکا
3
(1)
فه‌رمانبه‌ری ده‌رمانسازی
5
(1)
فه‌رمانبه‌ری وينه‌گری تيشکی
6
(2)
تيمارکارين کچ يين شه‌هره‌زا
7
(1)
سه‌روکی برين بيجا
8

کارو چالاکيين پشکا نوژدارا و کارمه‌ندين ساخله‌ميی :-
1- ڤه‌ديتنا زووده‌ما په‌ککه‌ڤتی ل ده‌ڤ زاروکا و هنارتنا وان بو بنگه‌هين تايبه‌ت مه‌ند.
2- ده‌ست نيشانکرنا جورين چاره‌سه‌ريی بو زاروکا و هنارتنا وان بو پشکين بنگه‌هی.
3- گرتنا تيشکا و به‌لاڤه‌کرنا ده‌رمانا بو زاروکا.
4- کرنا کارين برين پيچيی بوزاروکين پيدڤی.
5- دانان و ريکخستنا ژڤانين سه‌ره‌دانا زاروکا بو نوژدارين تايبه‌ت مه‌ند.
6- ديڤچونا چاره‌سه‌ريا زاروکی و گه‌شه‌پيدانا سه‌روبه‌ری وی.

سی / پشکا چره‌سه‌ريا سروشتی:-
(8) هه‌شت چاره‌سه‌رين سروشتی لبنگه‌هی کاردکه‌ن
(5) پينچ ژ وان کورن و(3) سی کچن

کارو چالاکيين پشکا چاره‌سه‌ريا سروشتی :-
1- ب کارئينانا ئاميرين چاره‌سه‌ريا سروشتی يين که‌هره‌بايی وه‌ک ئاميری (E.stimulation- Ultrasound- shortwave ).
2- کرنا راهينانين تايبه‌ت ب چاره‌سه‌ريا سروشتی ڤه‌ بو زاروکا.
3- ڤيرکرنا زاروکا ب چاوانياب کارئينانا ئاميرين هاريکاريی وه‌ک گولتا و کورسيکين لڤوک.
4- ڤيرکرنا دايکی ب چاوانيا کرنا راهينانين تايبه‌ت ل مال بو زاروکا.
5- ديڤچونا گه‌شه‌پيدانا سه‌روبه‌ری زاروکی دگه‌ل نوژداری تايبه‌ت مه‌ند.

چار/ پشکا پيشوازيی و تومارکرنی :-
دوو کارمه‌ند ل پشکا پيشوازيی وتومارکرنی کاردکه‌ن
کارو چالاکين پشکا پيشوازيی و تومارکرنی :-
1- پيشوازيا نه‌خوشا و ريکخستنا سه‌ره‌دانا وان بو پشکين بنگه‌هی؛

2- ريکخستنا دووسی يا بو نه‌خشا و ژمارکرنا دووسی يا لديڤ سيسته‌مه‌کی تايبه‌ت.
3- ريکخستن و ريک بيکرنا دووسی يين نه‌خوشا لديڤ بنگه‌هين ساخله‌ميين ناڤه‌ندا پاريزگه‌هی و قه‌زا ناحيا.
4- دانانا ژڤانيين سه‌ره‌دانا نه‌خوشا بو بنگه‌هی لديڤ هنده‌ک فورمين تايبه‌ت.
5- ريکخستنا سه‌ره‌دانا نه‌خوشا بو نوژدارين تايبه‌ت مه‌ند و پشکين دی.

ئامارين ناڤه‌ندی ژ سالا 1998 تا 2008/4/7

Total Diagnosed cases in the (EDCDC) since 1998 tell 7/4/2008
No.
Diagnoses
No.
1
Burn/Scald
46
2
Cerebellar Disorder(includes Friedrich's ataxia)
19
3
Cerebral palsy (Spastic - Athetoid - Ataxic Maxied)
1322
4
Cerebral Vacular Disease
35
5
Chondrodystrophy (incl Achondroplasia)
16
6
Congenital Heart Disease
601
7
Clift Lip and /or Plate
90
8
Deafiness (Conductive - Sensori neural)
209
9
Developmental Dysplasia of Hip (DDH)
8632
10
Dysmorphic Syndrome (Miscellaneous)
247
11
Endocrane Disorder
107
12
Epilepsy syndromes
47
13
Eye Disease
152
14
Facial nerve palsy
39
15
Guillain -Barre syndrome
9
16
Hydrocephaly / Hydranephaly
48
17
Upper Limb deformity / lnjury or Weakness
815
18
Lower Limb deformity / injury or Weakness
2056
19
Juvenile Arthrities
9
20
Meningitis /Encephalitis
10
21
Microcephaly
35
22
Muscular / Atrophy , Dystrophy
79
23
Neurodegenrative CNS Brain
95
24
Perthe's disease
170
25
Poliomyelitis
95
26
Rickts / V.D deficiency
26
27
Spina Bifida (all types)
90
28
Spinal Cord disorder (injury , infection)
15
29
Spinal diformity (Kyphosis , scoliosis , lordosis)
98
30
Torticollous diseases & other neck deformity
314
31
Other Diagnosis - NOS & Diagnosis Unknown
157